Çocuk ve Genç

“Yapılan araştırmalar, hayal güçlerini kullanması için teşvik edilen, destek gören çocukların, yetişkinlik döneminde de daha yaratıcı olduklarını gösteriyor. Yaratıcılık dendiğinde akla gelen ilk kavram “sanat” olsa da yaratıcı düşünmek sanatla sınırlı değildir. Yaratıcı düşünmek aynı zamanda yapılan her işte yenilikçi yollar aramayı, daha üretken olmayı, işleri daha kolay ve eğlenceli hale getirmeyi de sağlar. İnsanların zihinlerini daha önce kimsenin gitmediği yerlere götürebilen “inanma” yeteneğidir.”

Yeni doğmuş bir bebeğin beynini boş ve tertemiz bir sayfa gibi hayal edin. Her insan şekillenmemiş bir korteks ile doğar. Yaşadığı deneyimlerle ve bu deneyimlerden edindiği bilgilerle korteksin yapısı zaman içinde şekillenir. Önce sinapslar, yani nöronların bilgiyi ilettiği bağlantı noktaları sonra da zaman ilerledikçe sürekli kullandığımız nöron yolları oluşur ve sağlamlaşır. Yani öğrendiğimiz bilgiler, davranış şekilleri, edindiğimiz tecrübeler, hangi durumlarda hangi şekilde düşünebileceğimizle ilgili bizi yönlendirir.  Yeni doğmuş bir bebeğin beyninde bu sağlamlaştırılmış ve sürekli kullanılan nöron yolları henüz oluşmadığı için her yola bağlantı oluşturma ihtimalleri çok daha yüksektir ve beyinleri daha esnek bir yapıdadır. Bu yüzden çocuklar yetişkinlerden çok daha esnek ve yaratıcı düşünce gücüne sahiptir.

Peki, böylesine verimli ve gelişime açık dönemlerinde olan çocuklarımızın yaratıcılığını geliştirmek için neler yapabiliriz?

1. Çocuğunuza Yaratıcılığını Kullanabileceği Bir Ortam Yaratın

Uzmanlar, çocukların yaratıcılıklarını sergileyebilecekleri bir ortam yaratmanın çok önemli olduğunu söylüyor. Ancak bu, bir çuval dolusu oyuncak ve süslü bir oyun odası anlamına gelmiyor. Tabi ki çocuğunuzun oynamaktan keyif aldığı oyuncakları da olmalı fakat yapılan bir araştırma, Kenya’nın yoksul mahalleleri dahil olmak üzere imkanların kısıtlı olduğu bölgelerdeki çocukların yaratıcılıklarının çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. Sizler de elinizdeki malzemelerle çocuğunuzun kendisine bir oyuncak yapmasını sağlayabilirsiniz. Bildiğiniz üzere, teknolojinin giderek geliştiği ve hayatımızın neredeyse her alanında yer aldığı bir dönemde yaşıyoruz. Bu gelişmeleri bir fırsat haline getirip tablet, bilgisayar veya akıllı telefon üzerinden çocuklar için geliştirilmiş eğitici uygulamalar ve oyunlardan da faydalanabilirsiniz.

2. Basit Düşünün

Bir oyun alanı oluşturmak için ayrıntılı düşünüp planlar yapmanıza ve çok fazla oyuncak almanıza gerek yok. Örneğin çocuğunuz LEGO ile oynarken yönergeleri takip etmesi yerine hayal gücünü kullanmasını sağlayabilirsiniz. Ya da boyama kitabında boya yaparken örnek resimdeki gibi değil de hayal ettiği şekilde, özgürce çizgileri doldurmasına izin verebilirsiniz. Hatta bir boya kitabı yerine önüne boş bir sayfa koyarak çizim yapmasını isteyebilirsiniz.

3. Gün İçinde “Özgür” Zaman Dilimleri Yaratın

Düzen, her zaman iyidir, huzur verir, neyin ne zaman yapılacağını bilmek stresi ve kaygıları azaltır. Bu yüzden çocuğunuzun günlerini planlı ve kontrollü bir şekilde yaşaması mutlaka faydalı olacaktır. Fakat gün içinde çocuğunuzun özgürce vakit geçirebileceği bir zaman da yaratmalısınız. Böylece boş vakitlerinde nelerle ilgilendiğini, nasıl oyunlar oynadığını, evde nasıl vakit geçirdiğini görme fırsatı edineceksiniz. Üstelik bu zaman dilimlerini yaratmak, çocuğunuzun yaratıcılığını geliştirebilmesi için yapabileceğiniz en kolay şey olabilir.

4. Sorular Sorun

Çocuğunuzun yaşına uygun olacak şekilde ona çeşitli sorular sorabilirsiniz. Örneğin bir soruna nasıl yaklaşıyor ve o sorunu ne şekilde çözmeye çalışıyor? Bunun için eğitici kitaplardan yardım alabilirsiniz ya da kendiniz olası senaryolar yaratabilirsiniz. Çocuğunuzdan, fikirlerini kâğıt üzerine çizmesini veya yazmasını isteyebilirsiniz. Böylece yaratıcı düşünmesine ve beyin fırtınası yapmasına yardımcı olursunuz.

5. Yönetmekten Kaçının

Yukarıda bahsettiğimiz gibi çocuklar esnek düşünebilme kapasitesine sahiptir ve bu sebeple sizlerden çok daha yaratıcı şekilde düşünebilirler. Bu kadar güzel bir fırsatı baltalayabilecek en olumsuz etken ise aşırı kontrolcü bir ebeveyn olacaktır. Bu yüzden çocuğunuz oyun oynarken, özgür olmasına hatta oynadığı oyunun kurallarını kendisinin belirlemesine izin verin. Neler ortaya koyabileceğini gördüğünüzde çok şaşıracaksınız.

Zaman içinde çocuğunuzun ilgi duyduğu alanlar, severek yaptığı aktiviteler belli olacaktır. Bu aktiviteleri iyi tespit etmelisiniz ve daha fazlasını başarabilmesi için çocuğunuza imkan tanımalısınız. Yapılan araştırmalar, hayal güçlerini kullanması için teşvik edilen, destek gören çocukların, yetişkinlik döneminde de daha yaratıcı olduklarını gösteriyor. Yaratıcılık dendiğinde akla gelen ilk kavram “sanat” olsa da yaratıcı düşünmek sanatla sınırlı değildir. Yaratıcı düşünmek aynı zamanda yapılan her işte yenilikçi yollar aramayı, daha üretken olmayı, işleri daha kolay ve eğlenceli hale getirmeyi de sağlar. İnsanların zihinlerini daha önce kimsenin gitmediği yerlere götürebilen “inanma” yeteneğidir. İşte tüm bu sebeplerle çocuğunuzun yaratıcılığını geliştirmek için elinizden geleni yapmalısınız. Yukarıda bahsettiğimiz adımları takip ederek bu süreci hem çocuğunuz hem de kendiniz için daha kolay ve eğlenceli bir hale getirebilirsiniz.

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz